پرسش :

امام زمان (عج) چه مبنایی برای محبت و دوستی اهل بیت (ع) بیان نمودند؟

پاسخ :
شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: «إِجْعَلُوا قَصْدَکُمْ إِلَیْنا بِالْمَوَدَّةِ عَلَى السُّنَّةِ الْواضِحَةِ، فَقَدْ نَصَحْتُ لَکُمْ، وَاللّهُ شاهِدٌ عَلَیَّ وَعَلَیْکُمْ؛ هدف و قصد خویش را نسبت به محبّت و دوستى ما ـ اهل بیت عصمت و طهارت ـ بر مبناى عمل به سنّت و اجراى احکام الهى قرار دهید؛ پس همانا که موعظه ها و سفارش هاى لازم را نمودم، و خداوند متعال نسبت به همه ى ما و شما گواه است.»[1]

شرح حدیث:
بین ابن ابى غانم قزوینى با جماعتى از شیعیان در مورد جانشینى امام حسن عسکرى(علیه السلام) اختلاف شد، ابن ابى غانم معتقد بود که ایشان رحلت نمود، در حالى که جانشینى براى خود معرفى نکرد، ولى جماعت شیعیان با او به مخالفت پرداختند و معتقد بودند که امام حسن عسکرى(علیه السلام) براى خود جانشینى را تعیین نموده است؛ لذا نامه اى به امام زمان(علیه السلام) نوشتند و این موضوع را براى حضرت بازگو کردند. حضرت(علیه السلام) در جواب نامه، به خطّ خود، مطالبى مرقوم داشتند که از آن جمله، حدیث فوق است.
حضرت در آن نامه ابتدا به تقوا و پرهیزکارى امر مى کند و سپس مى فرماید:
تسلیم ما باشید و هر چه را نمى دانید به ما باز گردانید، بر ما است که حقیقت را بیان کنیم ... به راست و چپ منحرف نشوید و محبّت و دوستى خود را نسبت به ما با اطاعت از دستورهاى ما، که همان شریعت محمّدى است، ثابت عملى سازید.
از این حدیث به خوبى استفاده مى شود که ادعاى محبت کافى نیست و محبّ حقیقى کسى است که به دستورهاى محبوب خود عمل مى کند.
امام باقر(علیه السلام) مى فرماید:
مذاهب شما را دور نکند؛ به خدا سوگند، شیعیان ما کسانى هستند که خدا را اطاعت مى کنند.[2]
امام صادق(علیه السلام) مى فرماید:
شیعیان ما اهل ورع و کوشش، اهل وفا و امانت دارى، اهل زهد و عبادت و اصحاب پنجاه و یک رکعت در شبانه روزند؛ شب ها بیدارند و روزها روزه دارند؛ زکات اموال خود را مى پردازند؛ حجّ خانه ى خدا را به جا مى آورند و از هر کار حرامى اجتناب مى کنند.[3]
هم چنین امام صادق(علیه السلام) در جایى دیگر مى فرماید:
کسى که به زبان بگوید شیعه ام، ولى در عمل و آثار با ما مخالفت کند، از شیعیان ما نیست. شیعیان ما کسانى هستند که با زبان و قلب با ما موافق اند و آثار ما را متابعت و به اعمال ما عمل مى کنند.[4]

پی نوشتها:
[1]. الغیبة، طوسى، ص286، ح245 ؛ احتجاج، ج2، ص279 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص179، ح9.
[2]. کافى، ج2، ص73، ح1 ؛ وسائل الشیعة، ج15، ص233، ح20360.
[3]. بحار الأنوار، ج65، ص167، ح23 ؛ وسائل الشیعة، ج4، ص57، ح4498.
[4]. بحار الأنوار، ج65، ص164، ح13 ؛ وسائل الشیعة، ج15، ص247، ح20409.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدى(علیه السلام)، على اصغر رضوانى، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).